Entradas

O dolmen de Leira da Rapada, un monumento megalítico único no sur lucense

/en /

Na zona non hai máis estruturas deste tipo que se conserven íntegras

O dolmen da leira da Rapada, localizado polo arqueólogo Iván Álvarez Merayo no municipio do Saviñao, ofrece un carácter practicamente único no sur lucense. En toda a zona non se documentou ata agora ningunha outra estrutura megalítica deste tipo -totalmente exposta e non enterrada- e que conserve a pedra cobertora. O único dolmen desta clase que se coñece é o de Abuíme , tamén no Saviñao, pero neste caso a cuberta da estrutura desapareceu nun momento difícil de determinar.

Para ver outras construcións megalíticas desta tipoloxía e cun estado de conservación parecido é preciso desprazarse bastantes quilómetros cara ao norte, ata a comarca da Terra Chá. Alí atópanse algúns dólmenes -como o de Mouruxosa, en Friol, e o de Mazoi, na Pastoriza– que conservan a súa estrutura orixinal nunha medida similar ao de Leira dá Rapada.

No sur lucense existen outros monumentos megalíticos, pero dunha tipoloxía notablemente diferente, xa que consisten no que se coñece habitualmente como mámoas, é dicir, arcas de pedra total ou parcialmente enterradas. É o caso da necrópole do monte de Santa Mariña, no Incio, un dos conxuntos megalíticos máis importantes de Galicia, que goza desde hai tempo da categoría de ben de interese cultural. Nesta zona localizáronse preto de corenta túmulos. Outras estruturas deste tipo consérvanse en mellor ou peor estado no mesmo municipio do Saviñao -no monte da Morá- e en Quiroga.

A pesar das diferenzas tipológicas, Álvarez Merayo sinala que os dólmenes como o o Leira dá Rapada e as mámoas como as de Santa Mariña pertencen ao mesmo contexto cultural da prehistoria recente, aínda que a súa antigüidade concreta sexa difícil de determinar sen realizar unha escavación sistemática. O mesmo pode dicirse, ao seu xuízo, dos menhires achados en diferentes localidades da zona, como os de Segán -igualmente no Saviñao- e da parroquia soberina de Neiras. Este último foi descuberto tamén por Álvarez Merayo e está depositado desde hai máis dunha década no Museo Provincial de Lugo.

 

Intervención arqueolóxica

Pola súa banda, Gonzalo Meijide, arqueólogo da Dirección Xeral do Patrimonio Cultural, opina que para apreciar correctamente o valor do dolmen de Leira dá Rapada sería preciso realizar unha escavación ou unha cata. «O problema é que nestes tempos non é nada fácil levar a cabo unha intervención arqueolóxica dese tipo», sinala a este respecto.

Fonte: La Voz de Galicia (Francisco Albo)

Berta A. Cáccamo entra no club de ‘Galegos do Ano’

/en , /

Está considerada como a máxima representante da abstracción conceptual en Galicia.

A súa pintura foi exposta en todo o mundo

Berta Álvarez Cáccamo (Vigo, 1963) leva case trinta anos sorprendendo ao mundo da arte coa súa interpretación da abstracción e o conceptualismo, dentro e fóra de España, cunha obra recoñecida en todo o mundo. O excelente traballo e a promoción que de Galicia realizou a través das súas pinceladas levaron ás redaccións de EL CORREO GALLEGO, Terras de Santiago, Radio Obradoiro, Correo TV e a edición dixital a seleccionala como premio ‘Galegos do Ano’, galardón que outorga o Grupo Correo Gallego.

Berta A. Cáccamo licenciouse en Belas Artes en Barcelona, foi bolsa Manuel Colmeiro da Xunta e de Creación Artística Banesto, e no seu haber tamén conta con numerosos premios e recoñecementos. Na actualidade, ademais de por suposto seguir dedicándose en corpo e alma á pintura, é profesora asociada do Departamento de Pintura da Facultade de Belas Artes de Pontevedra, da Universidade de Vigo.

Ao longo da súa vida o seu impresionante currículo mostra que realizou vinte exposicións individuais, máis de 120 colectivas, foi galardoada con sete importantes premios e bolsas, e a súa obra figura en 17 museos e coleccións públicas.

Esta pintora traballa no campo da abstracción e segundo ela mesma recoñece, “alguén chamoulle arte conceptual”.

A propia artista asegura a EL CORREO sobre as posibles diferenzas entre a súa obra inicial e a actual que no seu traballo agora dáse unha maior definición na proposta da pintura e un maior distanciamento da carga emocional que toda obra leva implícita. “Son proporcións ou propostas pictóricas nas cales pesa cada vez máis a idea de proceso e non a de obra acabada”, sinala.

Tamén contesta Berta A. Cáccamo que daquela década dos 80 estraña que foron uns anos dun “enorme apoio a toda actividade cultural emerxente. Estraño o respecto que desde as institucións tíñase cara á arte e os artistas, o apoio daquelas e por extensión das persoas cara á cultura”.

Da súa obra actual asegura que o que máis lle gusta é a maior confianza no que fai. Que cara a onde me gustaría evolucionar? “Non o sei -afirma-, pero gustaríame ser capaz de que os traballos fluísen de modo natural, facendo fincapé nos medios propios da pintura como sempre ocorreu no meu traballo, a pincelada, a cor, a mancha. Mostrar a pintura nos seus elementos propios definitorios. Fóra do campo da representación”.

Berta A. Cáccamo non quere, ademais, que a súa persoal concepción da arte termine con ela, por iso tenta inculcar aos seus alumnos que “aquilo que fagan sexa certo para eles, e se é unha impostura, mostrar a impostura como tal”, sentenza.

“A arte ‘boa’ sempre xorde dunha necesidade individual ou colectiva, pero dunha necesidade de comunicar”, finaliza.

Fonte: galiciahoxe

O Tribunal Superior dá un mes a Educación para cumprir a sentenza do galego

/en , , /

Considera que non se executou totalmente o fallo ao manterse a enquisa en infantil

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia recoñeceu, tras sendas demandas da Mesa pola Normalización e a CIG-Ensino, que a sentenza segue sen executarse totalmente, así que dá un prazo dun mes improrrogable á Xunta para que a execute. Pola contra o órgano xudicial non só poderá adoptar as medidas necesarias para que se cumpra, senón que poderá impor multas coercitivas. Tanto Anxo Louzao da CIG como Carlos Callón da Mesa advertiron que se trata dun decreto que está xa morto, polo que a única opción é derrogalo. O motivo do incumprimento é segundo as dúas entidades que se mantén a enquisa en infantil aos pais para decidir a lingua maioritaria na aula, aínda que Educación suprimiu o seu carácter vinculante tras a sentenza.

Fonte: La voz de Galicia

Lembramos outra noticia so respecto do 30 de novembro de 2012 aparacedida no mesmo xornal:

Outra sentencia xudicial anula a consulta do idioma aos pais

O Tribunal Superior estima parte do recurso da Real Academia

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) ditou unha nova sentenza sobre o decreto do plurilingüismo practicamente nos mesmos termos que os tres ditames xa coñecidos. A Real Academia Galega é outra das entidades que presentaron recurso contra esta norma aprobada polo PP, e o TSXG estima parte da demanda, anulando os mesmos artigos, o 5.2 e o 12.3. O primeiro deles refírese á consulta vinculante aos pais de nenos en educación infantil sobre a lingua a usar na aula, e o fallo responde cos mesmos argumentos, esgrimindo que trasladar esta potestade aos pais vulnera a configuración do dereito fundamental da educación.

O segundo artigo que anula o TSXG é o 12.3, que permite ao alumno usar a lingua oficial que prefira. Neste caso, o tribunal xa alude ás sentenzas recentes do 21 de novembro para reiterar os mesmos argumentos e invalidar o artigo. Primeiro, porque segundo a Lei de Normalización o galego debe ser con carácter xeral o vehículo de comunicación no ensino non universitario. Se o alumno usa a lingua que queira, e máis aínda o castelán en materias que se imparten en castelán, contradí esta lexislación.

Segundo, porque a lingua non está condicionada á libre elección do interesado; e terceiro, porque resulta contrario ao fomento do uso progresivo do galego no ensino.

 

A RAG estuda o fallo

A Real Academia Galega recibiu na tarde de onte a sentenza e o seu propio presidente, Xosé Luís Méndez Ferrín, analizábaa tras coñecela. No entanto, explicou o secretario da institución, Xosé Luís Axeitos, farán unha valoración cando a estudaron con detalle, xa que a pesar de que o Tribunal Superior estima parte do recurso e anula dous dos artigos, «hai considerandos que poden ter unha certa importancia», explica Axeitos.

O fallo do TSXG é máis extenso que o que se deu a coñecer fai uns días, xa que a Real Academia incluíu na súa argumentario outras demandas. Unha delas é que esta entidade é un órgano asesor, empregando a expresión «funcións consultivas». Considera con todo o tribunal que estas funcións consultivas non deben entenderse como preceptivas e vinculantes, polo que «non cabe confundir conveniencia con obrigatoriedade en sentido xurídico, en relación co trámite de audiencia», explica.

A Xunta reitera o seu aval

A Consellería de Educación insistiu onte en que a cuarta sentenza sobre o decreto do plurilingüismo constata a legalidade de leste e apoia os principios inspiradores da norma. «Ademais -engaden- o fallo non anula a consulta aos pais, senón que só invalida o seu carácter vinculante».

Respecto dos motivos de impugnación de carácter formal, o tribunal ratifica o proceso que se seguiu para a súa aprobación ao considerar que non fan falta estudos previos. Tamén se desestiman as demandas que afectan aos principios nos que se fundamenta o decreto.

Á espera dunha decisión

Actualmente coñécense catro sentenzas sobre o decreto e as catro foron na mesma dirección. Son as ditadas por mor de denuncias da Real Academia Galega, Queremos Galego, CIG-Ensino e A Mesa pola Normalización. Faltan outras catro, cuxos ditames serán diferentes con bastante probabilidade. Non nos recursos presentados polos sindicatos CC.OO. e STEG, pero si nos de Galicia Bilingüe e a demanda conxunta da Asociación Galega para a Liberdade de Idioma e a Mesa pola Liberdade Lingüística.

Estes dous recursos camiñan noutra dirección, ao demandar que os nenos sexan escolarizados na súa lingua materna en infantil e incluso no primeiro ciclo de primaria, e non na que resulte maioritaria na aula. De feito, Gloria Lago, presidenta de Galicia Bilingüe, preparaba o recurso ante o Supremo ao non confiar no fallo do tribunal galego tras coñecer as sentenzas en contra da consulta vinculante aos pais. A Xunta esperará a ter todas as sentenzas «antes de tomar unha decisión ao respecto satisfactoria para todos os sectores implicados», afirma Educación.

A lingua materna predominante do alumnado será determinada polo centro educativo de acordo co resultado dunha pregunta que se efectuará aos pais, nais, titores/as ou representantes legais do alumno/a antes do comezo do curso escolar acerca da lingua materna do seu fillo ou filla.

En todas as áreas, materias ou módulos, agás nas sinaladas no parágrafo anterior e nas materias de lingua(s) estranxeira(s), o alumnado poderá utilizar nas manifestacións oral e escrita a lingua oficial da súa preferencia. Non obstante o anterior, procurarase que o alumnado utilice a lingua en que se imparte a área, materia ou módulo.

Fonte: La Voz de Galicia, 30 novembro 2013

Morre Olimpio Liste aos 81 anos, investigador e fundador de dous museos etnográficos

/en , /

O etnógrafo e coleccionista Olimpio Liste falecía onte aos 81 anos de idade. Liste era coñecido polas súas importantes coleccións de elementos da cultura tradicional galega, que lle permitiron montar un museo en Oseira e outro en Vigo. O corpo de Liste está a ser velado no Velatorio Virxe do Camiño de Pontevedra, e o funeral celebrarase mañá na Igrexa Virxe do Camiño desta cidade, de onde era orixinario. No pasado ano Museo Liste de Vigo foi noticia ao ter fechar pola retirada de apoio municipal. No entanto, o pasado mes de novembro abría de novo as súas portas logo de asinar un novo convenio co Concello. No entanto, o centro de Oseira fechou en 2011.

«A sociedade non pode investir en alumnos con menos de 6,5»

/en , , /

A secretaria de estado de Educación di que nestes casos non está garantido que «van realizar un esforzo para terminar os seus estudos»

A Secretaria de Estado de Educación, Montserrat Gomendio, asegurou que a sociedade «non pode seguir investindo» en estudantes cunha cualificación por baixo do 6,5 «que non poden garantir que van realizar un esforzo para terminar os estudos».

Gomendio, nunha entrevista en RNE, defendeu o decreto de bolsas aprobado no mes de agosto e insistiu en que «a situación actual é que moitas das bolsas que se dan a estudantes cunha cualificación por baixo do 6,5 teñen moi poucas probabilidades de que se culmine a titulación, faise nun período moi longo de tempo e cun desemprego moi elevado». Para Gomendio, pedir un maior esforzo aos estudantes «en proporción ao esforzo que a sociedade realiza» non é «inequitativo».

Por este motivo mostrouse convencida da conveniencia de indicar aos estudantes «cal é o mellor camiño para chegar a uns mellores niveis de empleabilidad». «Coas bolsas temos que facer política educativa e iso tamén é sinalizar aos estudantes e esa sinalización tense que facer desde o principio», asegurou.

Ante o anuncio de nova mobilizacións contra a aprobación de Lei de Mellora da Calidade Educativa (LOMCE), Gomendio reiterou a necesidade de aprobar a reforma por considerar que «é unha lei fundamental para loitar contra un dos fallos máis lamentables do noso modelo educativo que é a taxa de abandono temperán». Defendeu ademais a vontade de diálogo do executivo en todo o proceso e con todos os sectores afectados.

Aplicación para o curso 2014-2015

A secretaria de Estado mostrouse optimista na posibilidade de que o Congreso aprobe a norma antes de final de ano para que poida comezar a implementarse no curso académico 2014-2015. Insistiu ademais na vontade de diálogo por parte do executivo e lamentou o rexeitamento do PSOE a reformar a lei. «Entenden (o PSOE) que a LOE é súa (…) e o grupo socialista está a propor que as cousas se queden como están e nós non estamos de acordo», subliñou a secretaria de Estado.

En canto ás universidades, Gomendio recoñeceu que se atopan nunha situación orzamentaria complicada« pero incidiu na necesidade» de reconsiderar moitas cousas neste ámbito ao ter crecido moito en campus e ensinos e talvez sexa o momento de introducir un criterio de racionalización». Neste sentido recordou que o Goberno traballa xa nunha reforma universitaria e un mapa de titulacións.

Fonte: La voz de Galicia

Poderiamos estar ante a extinción do carballo anano en Galicia?

/en , , /

A grande importancia botánica do Monte Pindo reside na existencia dunha poboación relicta de Quercus lusitanica (antigo Q. fructicosa) descrita por Lamarck  e que recibe o nome de carballo anano ou caxigo.  Esta especie ten unha curiosa distribución, na metade sur de Portugal, SO de Andalucia e N de África e conta cunha única  poboación en Galicia, nos montes do Pindo. Constutúe polo tanto, un endemismo ibérico occidental norafricano

Conseguirá sobrevivir á queima? deixamos neste artigo a descripción de Henrique Niño Ricoi e os debuxos de Calros Silvar para o coñecemento da especie, todo un símbolo nun monte que tamén o é.

Quercus lusitanica Lam. Quercus fruticosa Brot., Quercus humilis Lam.carballo anano, caxigo lusitanicus: de Lusitania, porque abunda en Portugal.

Arbusto estolonífero monoico que non pasa de 1 m de altura. Raíces estoloníferas. Caules delgados e flexuosos. Cortiza cinsenta-abrancazada e lisa. Copa irregular. Follas de 2,5-12 x 1,2-5 cm, marcescentes, simples, alternas, case coriáceas, obovadas ou elípticas, provistas dun curto pecíolo de 1,5-3 mm, co bordo lobulado-dentado na parte superior, enteiro na inferior, cor verde escura e lustrosas na face, cinsentas e tomentosas no envés.

Flores unisexuais, coa envolta floral sepaloide de lóbulos obtusos e pubescentes, as masculinas cun número variábel de estames (6-12), agrupadas en amentos de 3-5 cm, colgantes e interrompidos. As femininas con ovario ínfero provisto de estilos curtos e erectos e estigmas grosos, situadas no interior dun involucro formado por numerosas escamas.

Florece entre abril e maio. A polinización é anemógama.O froito é un aquenio de 10-16 x 8-12 mm, sentado ou con pedúnculo de até 15 mm, cor castaña. Cúpula de 7-12 x 10-18 mm, con escamas lousadas. Madura en outono.

Orixinaria da Península Ibérica e Marrocos. Habita en piñeirais e matogueiras sobre solos areosos en climas temperados. As citas galegas refírense todas a un pequeno grupo atopado no Monte do Pindo (Carnota).

(Fonte: Guía das árbores de Galicia, Baía edicións)

Gústame o galego’ chega á Universidade de Santiago

/en , /

A campaña ‘ Gústame o galego’ chega a vindeira a semana á USC. Esta iniciativa que ao longo de catro días se achegará aos universitarios de Santiago e Lugo, é unha campaña xeral de fomento da lingua coa que se visibiliza o apoio individual de persoas ao proceso de normalización lingüística a través de fotografías con frases suxestivas sobre o uso do galego en diversos ámbitos e situacións cotiás.
A presentación de ‘Gústame o galego na USC’ celebrouse na Sala de Prensa do Colexio de Fonseca este xoves 12 da man do reitor Juan Casares e do director do Servizo de Normalización Lingüística da USC, Manuel Núñez Singala. Ademais, asistiron representantes das diversas asociacións estudantís que colaboran no desenvolvemento da campaña así como de diversas Comisións de Normalización Lingüística de centros colaboradoras.
Os/as universitarios/as que desexen sumarse a este campaña terán a oportunidade de facelo a través do photocall que se instalará en diversos puntos dos campus de Santiago e Lugo. En Compostela, as citas serán o luns 16 diante da Facultade de Psicoloxía; o martes 17, diante da Biblioteca Concepción Arenal; o mércores 18 diante de Ciencias Económicas; e finalmente o xoves 19 no Campus de Lugo, diante da Biblioteca Intercentros. O horario será de 10.00 a 13.00 horas e de 16.00 a 19.00 horas.
O obxectivo desta iniciativa que promove dende a súa orixe a Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua é favorecer que persoas de todo tipo e de todas as idades se impliquen e posicionen a prol do fomento do galego en xeral e na USC en particular, así como provocar a reflexión sobre a necesidade de fomento do galego en distintos ámbitos e situacións e achegar tanto á espazos públicos como á rede e aos medios mensaxes favorables a prol da normalización lingüística en calquera ámbito facéndoas visibles a través de persoas concretas.
Quen se achegue a vindeira semana ao photocall instalado nos Campus, poderá deixar constancia das súas preferencias na utilización do galego de entre un total de 30 lemas xerais e dez máis específicos para apoiar a utilización do galego no espazo universitario. Algúns deste lemas son ‘Gústame...’:


1.         o galego na USC!
2.         que non abandones o galego ao chegares á universidade, aínda que eu non cho dea falado
3.         ter 😉 química en galego (e o resto dos graos, tamén!)
4.         como soa o galego do alumnado que vén doutros países
5.         biblioteca, aula informática, deporte, teatro, residencia… e USC.NOTAS en galego! =:-)
6.         as aulas, as asembleas, os seráns de biblioteca e os xoves de troula… na nosa lingua!
7.         aprender e ensinar en galego e que as clases sexan maXistrais!
8.         que me lembren dando clase en galego
9.         os exames e traballos en galego … e que sexan de matrícula de honra!
10.       poder pescudar, facer ciencia e divulgala no noso país e na nosa lingua

Fonte: Galiciahoxe.com

Galicia, no terceiro chanzo do podio das comunidades que máis figuran en Twitter

/en /

A nosa terra acáelle a Twitter coma unha luva, ou ao revés. Así nolo conta Alberto Quian este mércores, a través dunha exhaustiva e interesante reportaxe sobre até que nivel se están a producir chíos na dita rede social que mencionen a Galicia: unha media diaria de 1.422. Isto sitúanos aos galegos como os terceiros máis twitteados de todo o conxunto do Estado, deixando ás nosas costas un ronsel de preto de 4 millóns de chíos incluíndo referencias á nosa terra. Dende logo e tal e e como era de agardar, a traxedia de Angrois amosou un importante potencial á hora de facer subir as cifras das estatísticas, sendo un tweet da Policía para doar sangue logo do sinistro do Alvia o que máis repercusión acadou de tódolos devanditos.
Alberto Quian tamén nos lembra que da cifra dos case 4 millóns de chíos, unicamente 721.253 foron xeolocalizados na nosa xeografía, ou sexa só o 19%. Por comunidades, Madrid con 257.881 e Andalucía con 202.622 son as que máis semellan interesarse polas nosas cousas na comunidade 2.0.

Fonte: codigocero.com

Vázquez Freire e Xosé Tomás promoven a escola de ilustración “O neno amarelo”

/en , /

Un escritor e un ilustrador, os dous nomes relevantes na edición infantil, botan a andar xuntos un novo proxecto, “O neno amarelo”, unha escola de ilustración na que a palabra e a ilustración, a técnica e a teoría, se dan a man.

“O neno amarelo” nace como escola de ilustración co aval de dous dos nomes máis destacados da edición infantil, Miguel Vázquez Freire e Xosé Tomás, os dous tamén profesores de profesión. Como equipo teñen asinado numerosos proxectos colectivos, desde o ámbito do álbum ilustrado ate obradoiros en centros educativos ou volumes de banda deseñada. Agora xúntanse, coa apoio de Baia Edicións e o Colexio San Narciso de Marín, para promover un espazo de formación no que a ilustración e a técnica daranse a man coa palabra, a teoría e a literatura co álbum ilustrado como referente.

As sesións do programa terán lugar os venres á tarde en San Martiño Pinario, no centro histórico de Compostela, ao longo dos meses de outubro, novembro e decembro e por elas pasarán, de maneira alterna a teoría e a análise de Miguel Vázquez Freire e a aplicación práctica de Xosé Tomás.

Outra parella ben coñecida da edición infantil, o escritor Xabier P. Docampo e o ilustrador Xosé Cobas, participarán no programa a través dunha Máster Class conxunta. A directora de Baía Edicións, Belén López mais a da Biblioteca Infantil e Xuvenil da Coruña, Mercedes Cerdeiras serán as protagonistas doutras das clases da escola.

Cada participante realizará un proxecto titorizado polos profesores ao final do curso e Baía Edicións escollerá quen será o ilustrador ou ilustradora escollida para a publicación dun álbum de maneira profesional. Para máis información e matrícula está operativa na súa web http://www.onenoamarelo.com/

O Culturgal adianta novidades

/en , /

Contará coa metade do orzamento e separará as actividades musicais

Con 120.000 euros de orzamento, un 55% menos que no pasado ano, o Culturgal prepara a súa edición para 2013. O evento que continuará en Pontevedra, contará con novidades, segundo adiantou o seu director, Xosé Manuel Aldea. Así, ofertarase a posibilidade de que o público pague voluntariamente por asistir ao encontro, con vistas a que poida contribuír ao sostemento da actividade. Ademais, as actividades musicais serán maioritariamente de pago e faranse nunha carpa propia no exterior do Pazo da Cultura. O prazo para contratar postos e propor actividades para o evento, que se celebra entre o 29 de novembro e o 1 e decembro, está xa aberto.

 Fonte: culturagalega.org