Entradas

Presentación da 35º edición dos Premios da Crítica

/en /

A Fundación Premios da Crítica Galicia celebrou esta mañá unha roda de prensa na Casa Galega da Cultura de Vigo na que presentou a 35ª edición dos seus premios. Bieito Ledo, o presidente da Fundación, anunciou que a a partir desta edición a cea de fallo dos premios celebrarase o penúltimo sábado do mes de outubro nas instalacións do Hotel Os Escudos de Alcabre. Será, polo tanto, o vindeiro 20 de outubro cando se coñezan os gañadores nas modalidades de Creación Literaria, Investigación, Música, Iniciativas Culturais, Artes Plásticas e Visuais e Artes Escénicas e Audiovisuais. Bieito Ledo insistiu que a Fundación convoca os premios con idéntico espírito ao da primeira edición en 1978, o «recoñecemento do traballo aberto, racional, integrador e colectivo da cultura galega en todos os seus ámbitos e expresións».

A Fundación publicará o libro 35 anos de Cultura Galega 

Ademais de presentar as bases polas que se rexerán estes premios e anunciar os nomes dos membros da Fundación que exercerán a secretaría de cada unha das modalidades, Bieito Ledo anunciou a publicación dun libro, «35 anos de Cultura Galega», coordinado por Ernesto Sánchez Pombo, no que se pretende realizar unha radiografía da cultura galega dende a primeira edición dos premios en 1978, na que se compaxinará a visión crítica coa documental. Así mesmo, anunciou a celebración, antes de fin de ano, de sete mesas redondas, en cada unha das cidades galegas, nas que diversas figuras valorarán o estado actual de cada un dos ámbitos da cultura abordados por estes premios. Por último, anunciouse a próxima apertura do espazo web da Fundación e a celebración dun encontro de irmandade (o sábado 16 de xuño, ás 13:00 horas,nas Bodegas Martín Códax de Cambados), ao que están convidados a participar todas as persoas premiadas nas 34 edicións realizadas e os membros da Fundación.

Descargar as bases

Fonte: AGE

Foto: Faro de Vigo

Igualdade evita criticar despidos de embarazadas na Xunta

/en /

Unha condena “en termos xerais” ao despedimento de mulleres por estar embarazadas, pero sen valorar os tres que nos últimos meses producíronse na Fundación para ou Fomento da Calidade Industrial, é o que asinaron a medias onte a secretaria xeral de Igualdade, Susana López Abella, e a secretaria xeral de Política Social, Coro Piñeiro. “En ningún caso é xustificable”, comezou Abella, que, preguntada polos casos da fundación pública, dependente da Consellería de Economía, puntualizou que non podía dar explicacións respecto diso. “Non estamos seguros de que o despedimento sexa por estar embarazada”, completou, ao seu lado, Piñeiro. A xustiza obrigou á Fundación para o Fomento da Calidade Industrial a readmitir a dúas traballadoras ás que deixou na rúa estando embarazadas ou de baixa por maternidade, a última en marzo, pero a pesar das sentenzas, o pasado mes o organismo despediu a cinco persoas, unha delas a unha empregada embarazada de cinco meses. As destitucións xustificáronse por “razóns obxectivas de produtividade e económicas”.

As secretarias presentaban un estudo sobre discapacidade e muller que pretende identificar as liñas de actuación necesarias para mellorar a inclusión dun colectivo que representa o 6,2% da poboación galega. O informe identifica unha “tripla discriminación” que suma ás condicións de muller e discapacitada, o lugar de residencia. Aínda que non hai datos, as conclusións de equipos de debate con persoas relacionadas con este ámbito sinalan que vivir no rural “inflúe no acceso á información e á formación”. As enquisadas, con todo, non consideran a violencia de xénero psicolóxica como tal, se non como un ?”comportamento inapropiado” e perciben a desigualdade como algo secundario. As mulleres, que supón o 61% dos discapacitados, consideran que mellorar a accesibilidade e a colocación laboral son os alicerces da súa autonomía. Nas taxas de emprego e paro, as porcentaxes das mulleres están sempre varios puntos por baixo do dos homes. Fronte ao 32,8% de traballadores con discapacidade hai un 22% de empregadas, máis de 10 puntos menos. Na taxa de paro, contabilízase un 14,5% de homes mentres que non atopa traballo o 19,4% das mulleres. Coro Piñeiro indicou que en 2011 contratouse a 421 persoas con discapacidade en 311 empresas a través do programa específico que ten a Consellería de Traballo.

As zonas rurais precisan de medidas específicas para a detección e atención de casos de violencia de xénero, conclúe tamén o estudo, así como un protocolo de prevención e intervención adecuado a persoas con discapacidade que poidan utilizar as asociacións. A pesar de que o estudo sinala estes como puntos a mellorar, Abella apuntou que xa “se está traballando para romper esa dobre barreira” desde os centros de información comarcais. O pasado ano, 27 mulleres “un 9% do total” recibiron axudas por ser vítimas de violencia de xénero, mentres que outras cinco era nais de menores con discapacidade. Piñeiro, pola súa banda, anunciou que o anteproxecto de lei de accesibilidade camiñará “cara á excelencia” e incorporará ámbitos non recollidos ata agora na norma, como a comunicación, as telecomunicacións “unha das principais demandas das mulleres con discapacidade” ou o acceso a bens e servizos das institucións públicas. Tamén elaborou o seu departamento un borrador de decreto de atención temperá para o ámbito sanitario.

Fonte: El País

Foto: Miguel Muñiz

A porcentaxe de obras dixitalizadas cae no mes de abril

/en /

A Axencia do ISBN rexistrou durante o mes de abril 6.220 títulos, cunha lixeira caída en relación ós meses precedentes. Tamén se produce unha diminución do número de obras dixitais, en relación ós meses anteriores. Nunha nota feita pública pola Federación de Gremios de Editores e pola propia Axencia do ISBN, as dúas organizacións manteñen que as editoriais, no seu conxunto, mateñen a aposta polo libro dixital, incrementándose o número de ebooks nos catálogos. No ano 2010 as obras dixitais representaron o 2,4% da facturación das empresas.

O 18% dos libros catalogados durante os primeiros catro meses do ano foron libros de ficción, un 11% correspondéronse con títulos didácticos e de infantil e xuvenil. Os estudos literarios e de humanidades acadaron o 16%.

A Axencia do ISBN, xestionada polo propio sector, ofrece datos mensuais do seu rexistro.

Máis información

Fonte: AGE

A Biblioteca Nodal de Lugo comeza a emprestar eReaders aos seus usuarios

/en /

A delegada territorial da Xunta de Galicia en Lugo, Raquel Arias, asistiu hoxe á inauguración do servizo de préstamo de eReaders na Biblioteca Nodal, que permite aos usuarios do servizo levar ao seu domicilio un lector de libros electrónicos coma se fose un libro convencional, coa vantaxe de que pode empregarse para descargar outros títulos ou mesmo acceder a documentos persoais durante o tempo do préstamo.
Arias, quen estivo acompañada polo xefe do Servizo de Coordinación da Área Cultural da Delegación, José Carlos Rodríguez Andina, e a directora da biblioteca, Marisol González Regal, destacou a importancia deste novo paso da Biblioteca na introdución das TIC (o centro xa emprestaba ordenadores para a súa utilización nas súas salas) pois “a irrupción do libro electrónico é imparable, e totalmente compatible co goce do libro tradicional”.
A Biblioteca Nodal de Lugo dispón de 39 dispositivos de lectura, dos que 34 poderanse prestar a domicilio e os 5 restantes estarán destinados á consulta en sala. Cada eReader inclúe 957 obras da literatura universal precargadas, e os períodos de préstamo serán de 15 días renovables por outros 15.

Fonte: Codigocero

As axudas á tradución baixan a 168.000 euros

/en /

Dos 300.000 euros de 2010 aos 168.000 de 2012. As axudas á tradución de obras desde e para o galego que convoca a Consellaría de Cultura manteñen nos útimos anos unha curva descendente. A convocatoria deste ano distribúese en dúas anualidades, con 84.000 euros nos orzamentos deste ano e outro tanto nos de 2013, e establece un límite máximo de 6.000 euros de axuda por cada obra.

No caso de traducións desde o galego, establécese un custo de entre 20 e 30 euros por páxina no caso de linguas peninsulares, e entre 25 e 50 para outros idiomas. Nas versións para a nosa lingua, os subsidio cubrirá entre 50% e o 75% do custo da tradución. Os interesados en participar na convocatoria teñen ata o vindeiro 4 de xuño.

Fonte: Culturagalega

As peaxes nas autovías e o problema da periferia galega

/en /

Nin si, nin non, nin todo o contrario. Fomento medita cobrar peaxe nas autovías a partir do vindeiro 2013. Semella decidido, pero non hai membro do Goberno que se atreva a confirmar unha decisión que saben que sería unha importante pinga máis no vaso do descontento social polos recortes e o aumento do cobro en determinados servizos públicos como educación ou sanidade. Incluso a titular do ministerio implicado, Ana Pastor, saíu pola tanxente cando se lle preguntou por esa posibilidade.

“Traballamos por un transporte en España que sexa máis eficiente e de calidade e que supoña a menor carga posible ao erario público; é todo o que podo dicir a día de hoxe”, asegurou a ministra de Fomento en Asturias. O que cala outorga, disque. En Galicia, o portavoz parlamentario do PP, Pedro Puy, non desmentiu a posibilidade dese cobro extra nas autovías até o de agora gratuítas, pero coidouse moito de ampliala a nivel galego. “A Xunta non ten previsto aplicar peaxes nas autovías de titularidade autonómica”, dixo no Parlamento tras as preguntas da oposición, pero non puido negar que esa sexa a idea para as de titularidade estatal: “É algo que se está a considerar pero, en todo caso, (o cobro) estaría vinculado ao mantemento destas propias autovías e consistiría en que o usuario contribúa a financiar o mantemento destas estradas”.

Se facemos caso ás palabras de Puy, os condutores non terían que pagar peaxe nas autovías autonómicas, pero si o farían nas de titularidade estatal: a Autovía do Noroeste e a das Rías Baixas, que suman un total de 465 quilómetros, bastante máis da metade do total de quilómetros de autovías, que suman preto dos 700. O pago nestas estradas uniríase ao que xa se fai nas autopistas que percorren o país e que superan os 300 quilómetros.O 43% da rede de alta capacidade de Galicia é de pago, fronte ao 25% no conxunto de España

Galicia xa conta cunha porcentaxe de autopistas de pago en relación ás autovías gratuítas moito maior que no conxunto de Estado. O 43% da rede de alta capacidade de Galicia é de pago, fronte ao 25% a nivel estatal (3.000 quilómetros de pago fronte aos preto de 12.400 de autovías). A implantación do que xa se denomina “peaxe branda” nas autovías prexudicaría de maneira clara a Galicia, non só pola relevancia que teñen na vertebración do país, senón polo carácter periférico da comunidade autónoma.

Así o cre tamén Carlos Nárdiz, experto na temática e decano do Colexio de Enxeñeiros, Canles, Camiños e Portos de Galicia.  “Somos unha rexión periférica dentro dun Estado periférico”, advirte, tras destacar que “a competitividade económica ten tamén moito que ver cunha dotación de infraestruturas axeitadas”. “De aplicarse esta peaxe branda, debería facerse de xeito igualitario en todo o territorio español, pero establecendo unhas marxes que puidesen aplicar as autonomías e que permitise ter certa flexibilidade para que as zonas periféricas aplicasen unha taxa mínima que se limitase unicamente aos gastos de conservación”, explica Nárdiz, que cre que sería unha forma de non afectar “a competitividade económica de Galicia”.O Colexio de Enxeñeiros propón flexibilidade na aplicación da peaxe para que non afecte a competitividade dunha rexión periférica como Galicia

A construción de autovías en España, como tamén lembra Nárdiz, fíxose con fondos europeos e co obxectivo de integrar zonas periféricas como a Península Ibérica na área central máis potente economicamente. A instauración de peaxes, de facerse de maneira unitaria, suporía un revés para unha Galicia “coa dobre condición periférica”. O decano do Colexio de Enxeñeiros recoñece que a decisión do Goberno “é complexa”, pero entende que é o lóxico de seguir a senda do resto de países europeos. “Hai que profundar en establecer algún tipo de tarifas porque España ten un modelo singular que xa non existe na Unión Europea, que leva tempo aplicando a Euroviñeta”, di Nárdiz, en referencia ao pago que grava o transporte pesado e non os particulares, xusto o contrario do que se está a propoñer desde o Goberno central.

Para Carlos Nárdiz, a Administración “debería explicar moi ben a proposta”, xa que a medida “é impopular, e máis nesta crise que está a afectar de maneira inxusta a uns sectores máis que a outros”. De todos os xeitos, o decano do Colexio de Enxeñeiro entende que a cidadanía “debería sentir que, de aplicarse a medida, tamén repercutiría favorablemente na conservación de todas as estradas, non só das que se vexan afectadas pola peaxe, senón nas estradas alternativas que deberían ser mellores e máis seguras”.

Podería ser, pero a experiencia en Galicia non é moi positiva. As queixas polos elevados custos das peaxes nas autopistas galegas son constantes, ao igual que polas deficiencias no seu mantemento. Hai catro anos, un colapso mantivo incomunicadas durante catro horas as principais cidades de Galicia tras unha xeada que cubriu a AP-9. Abríronse expedientes xudiciais sobre a responsabilidade penal de Audasa, empresa concesionaria, por neglixencias graves e incluso se abriu o debate sobre a nacionalización da Autoestrada do Atlántico. Todas as forzas políticas galegas responsabilizaron a empresa pola súa malia xestión e reclamaron a súa titularidade pública. A día de hoxe, percorrer en ida e volta a AP-9 de norte a sur (de Ferrol a Tui) costa 35 euros e a concesión esténdese até o ano 2045.

As protestas pola implantación da peaxe no tramo A Coruña-A Barcala da AG-55 tamén foron constantes durante anos, ao igual que as dúbidas sobre a eficiencia da autoestrada de peaxe entre Santiago e Ourense, cuxo tramo costa 5,50 euros e cuxa concesión non remata até o ano 2074. En Cataluña, a concesionaria Albertis calcula que 2.500 condutores, un 1,5% dos usuarios sa AP-7 e da AP-2, secundaron a campaña #novullpagar, iniciada por un condutor que hai quince días colgou un vídeo en internet na que se negaba a pagar a peaxe. A protesta, apoiada por Esquerra e Solidaritat, denuncia o que consideran unha inxustiza polo elevado e masivo das peaxes.

En Galicia, a oposición xa deixou claro o seu rexeitamento á proposta de pago nas autovías. Dende o PSdeG Abel Losada lembra que estas infraestruturas viarias “construíronse cos impostos de todos os cidadáns”, “moitas delas con fondos europeos”, polo que, de aplicarse, trataríase dun “novo repago despois de cobrar impostos”. “Se o Estado precisa fondos, o que ten que facer é unha reforma fiscal progresiva, equitativa e xusta”, xa que “calquera outra alternativa” non supón outra cousa que “abrir a porta ao negocio privado”. Na mesma liña, a voceira do BNG, Ana Pontón, advirte que, de concretarse, este sería “un novo imposto regresivo” para os cidadáns, como xa o é o IVE, que ademais “suporía un problema para a reactivación da economía” e non suporía solución ningunha para a crise económica. A decisión, o vindeiro venres no Consello de Ministros, do que se espera agora un pagamento para as autovías que antes eran gratuítas.

Fonte: PrazaPublica

Os Seráns do TAC voltan ao Gaiás

/en /

O vindeiro 21 de maio comeza na Cidade da Cultura unha nova edición dos seráns do TAC. Desta volta, o Taller Atlántico Contemporáneo achegará, ao longo de cinco concertos, o traballo de Varèse, Schoenberg, Cage, Raquel García Tomás ou Eduardo Soutullo, facendo unha aproximación á música máis vangardista. Cada un dos recitais estará introducido por un monólogo a cargo de Carlos Blanco, Quico Cadaval e Julián Hernández, e completarase coa degustación de tapas de alta cociña a cargo de recoñecidos establecementos como Abastos 2.0, Eirado de Leña, Pepe Solla, Culler de Pau e Yayo Dacosta. As entradas están xa á venda a un prezo de 5 euros.

Fonte: Culturagalega

Novas manifestacións contra o “brutal recorte” na sanidade e a educación

/en /

Máis de 1.500 persoas manifestáronse este domingo na protesta principal en Galicia de la Plataforma Social en Defensa do Estado de Benestar — unhas 8.000 segundo a organización, a Policía Local non achegou cifras — contra o “brutal recorte” na educación e sanidade emprendido polo Goberno do Partido Popular.

A marcha arrancou pasadas as 12.30 horas da Alameda Compostelana –á que se foron sumando xente a medida que pasaron os minutos– cunha pancarta de CC.OO. e UGT-Galicia na que se lía o lema ‘Coa educación e a sanidade non se xoga’, e na que se escoitaron cánticos como: ‘Manda carallo, nin dereitos, nin traballo’ ou ‘Con esta reforma imos de cú’.

En declaracións aos medios previas ao inicio da marcha de Santiago — en total realizáronse nove manifestacións en Galicia–, o secretario xeral de CC.OO. en Galicia, Xosé Manuel Sánchez Aguión, cargou contra os “30 anos atrás” que supoñen os recortes en sanidade e educación, xa que “se retrocede en cada medida que adopta este goberno”. “Non imos tolerar que se remate co Estado de Benestar”, advertiu.

Así, Sánchez Aguión criticou que se faga “recaer sobre os máis débiles os custos da crise”, e chamou a atención sobre os “máis de 700.000 pensionistas” en Galicia que “van sufrir o medicamentazo”, unido a que as pensións galegas “son as máis baixas do Estado”.

Pola súa banda, o secretario xeral de UGT-Galicia, José Antonio Gómez, criticou os recortes “impostos polo eixe franco-alemán”, e pediu un “gran pacto” para que “os axustes non recaian sobre os traballadores”. “Se o non fan, a conflitividade social seguirá crecendo”, advertiu.

Neste sentido, Gómez cargou contra a reforma laboral e asegurou que os cidadáns “están perplexos vendo como se amnistían a grandes fortunas”, mentres “din que os impostos non chegan para manter o sistema sanitario público e a educación pública”. “Esta é unha mentira máis do Goberno de Mariano Rajoy”, criticou.

PACHI VÁZQUEZ EN DEFENSA DE MAIORES E ESTUDANTES

Na manifestación –á que acudiron diversos membros do PSdeG e Esquerda Unida–, o secretario xeral dos socialistas galegos, Pachi Vázquez, recriminou que: “Este Goberno quere cargar a crise a nosos maiores, a nosos enfermos e fillos que están a estudar”.

Deste modo, Vázquez censurou que “a crise ten un responsable, que é o sistema financeiro especulativo”, ao tempo que ha asegurado que o PSdeG traballará en “impedir” que sexan os pensionistas e estudantes galegos “os que teñan que pagar unha crise que non depende deles”.

Por iso, emprazou o Goberno a que “se quere recadar máis diñeiro en Galicia” debe “aplicar impostos á banca, aos grandes patrimonios e ás grandes áreas que ten grandes beneficios”.

PASARÁ “FACTURA” A FEIJÓO

Preguntado sobre se a medidas de axuste pasarán factura ao presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, Pachi Vázquez remarcou que “iso nunca se sabe”, pero cre que “cando se comete unha inxustiza desta dimensión ten que ter factura”. “Cando lle queres cargar a nosos maiores algo do que non teñen culpa, ten que pasar factura”, agregou.

Todo iso, nunha manifestación que finalizou na Praza de Praterías en Santiago, onde o xornalista Luis Cristobo leu un manifesto en defensa dos servizos públicos, tras o cal se escoitou ‘A internacional’ e o Himno galego.

Fonte: GaliciaHoxe

Os Mestre Mateo reivindican a cultura por riba da crise e aúpan a ‘Arrugas’ e ‘Doentes’

/en /

A longametraxe de animación ‘Arrugas’ e a peza de ficción ‘Doentes’ foron os grandes triunfadores dos Premios Mestre Mateo 2012 ao alzarse con cinco galardóns cada unha nunha gala na que os participantes coincidiron ao reivindicar que, a pesar da crise, “a cultura importa”.

Nun comunicado, a Academia Galega do Audiovisual detallou que, ademais destes recoñecementos, a serie ‘Matalobos’ levou catro premios, o documental ‘Tras as luces’ outros tres, cifra galardóns que tamén recaeu na película para televisión ‘Condesa Rebelde’.

Estes recoñecementos, foron concedidos nunha gala repleta de discursos reivindicativos por parte dos organizadores, gañadores e polo propio guión de Ángel de la Cruz, interpretado por María Castro, a actriz encargada de presentar a gala á que asistiron máis de 900 persoas.

Segundo explicou a organización, un dos momentos cumio da celebración foi cando a presentadora se achegou ao conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Jesús Vázquez, e sentada nas pernas do presidente da Academia, Antonio Mourelos, regalou ao político unhas tesoiras por se quería facer algún recorte máis.

PRINCIPAIS REIVINDICACIÓNS

A maioría dos galardoados coincidiron en solicitar ás institucións públicas que “sigan apoiando a produción propia”, posto que, como indicaron, o “audiovisual é un sector estratéxico que xera moitos postos de traballo e sentido de país”, explicou a institución cultural.

Neste sentido, Antonio Mourelos, sinalou que o audiovisual galego “está canso de ir de despacho en despacho” para dicir que é un sector “importante que dá traballo a moita xente”. “Quen o ten que saber xa sábeo e se non fai nada é porque non quere ou non lle deixan”, criticou.

Pola súa parte, Dolores Ben, premio de honra Fernando Rey deste ano, agradeceu o recoñecemento e destacou que “supón un estímulo” para seguir traballando”.

“O audiovisual é un sector estratéxico, cheo de xente nova e con talento, que son o futuro”, afirmou antes de considerar que se debe facer “unha política audiovisual clara e consensuada co sector para poder superar a situación actual”.

Fonte: GaliciaHoxe

Eiré engade ‘O penalti de Fuco’ á escasa presenza do fútbol na nosa literatura

/en /

A presenza do fútbol na literatura é tan escasa como a dos libros nos vestiarios, se é que o tópico é certo. Na nosa narrativa, esa escaseza é cuantificable: arredor de media ducia de títulos, salvo erro. Inaugurou o tema Manuel Rivas na súa primeira novela, Todo ben (Xerais, 1984) e seguiuna Lume de biqueira (Xerais, 1999) de Xosé Vázquez Pintor. Hai unha novela xuvenil, Déixao medrar (2000), de Silvestre Gómez Xurxo e un relato, de Xosé Miranda, Tarxeta vermella (2003). O fútbol está presente tamén no particular mundo narrativo de Xurxo Souto, e en galego están máis da metade das 58 pezas que conforman o recente libro colectivo Relatos sobre el derby Celta-Depor (Galinova, 2012). A esta aliñación de fútbol-sala (cuantitativamente falando) súmase agora O penalti de Fuco¸ de Afonso Eiré, editada por Baía.

Se o penalti máis longo do mundo que contou Osvaldo Soriano no relato dese título duraba unha semana, O penalti de Fuco dura un libro enteiro. Pítano na segunda páxina e tírano na derradeira. No medio está a historia dun porteiro de aldea, Paco Rodríguez, que non puido chegar a moito no mundo do deporte, e a do seu fillo, Fuco, que afronta ese penalti defendendo a portería do Real Madrid nun partido decisivo —cal non o é?— contra o Barça. Tamén están, canda a vida ficcionada dos dous porteiros, as reflexións de Eiré sobre ese planeta propio dos 11 contra 11.

Se hai un escritor futbolístico total, no senso deportivo, ese é Eiré. A maiores de saber de fútbol, como case todo o mundo e como calquera xornalista, pero algo máis, é un estudoso do deporte (publicou o ensaio O fútbol na sociedade galega en 1998), e como el di con ironía, “durante moito tempo fun practicamente o único de esquerdas que recoñecía que lle gustaba o fútbol”. Pero Afonso Eiré foi tamén futbolista profesional. Porteiro, como os dous escritores célebres—tamén os únicos— que foron xogadores, Vladimir Nabokov e Albert Camus (este mesmo profesional). Como se di na obra, un futbolista que non o é, un xogador que trata de impedir a esencia do fútbol, o gol.

De rapaz Eiré era, como o seu Paco Rodríguez, un dianteiro virulillas nos equipos das parroquias chantadinas, ata que lle romperon unha perna, e de meter goles pasou a tentar evitalos. Antes de cumprir os 20 anos, Eiré (ou Pucheiro, como figuraría probablemente na súa camisola de existir daquela a norma de poñer o nome nela) xogara en varios equipos de Terceira en Galicia e tamén en Madrid. Acabou no Rayo Promesas. “Non seguín polos estudos e porque, como me dicían os compañeiros ‘¿como pretendes entrar no Real Madrid sendo nacionalista?”, di Eiré. Tivo compañeiros como José Antonio Camacho. “Cando iamos a algunha manifestación dicíanos que nós non tiñamos problema porque eramos universitarios, pero el se o botaban do equipo tiña que volver ao campo. Ao de sachar”.

O penalti de Fuco é tamén unha descrición daquel mundo futbolístico no que pasaban casos como o de Pahiño (Manuel Fernández, nado en San Paio de Navia en 1923) que foi chamado á selección en 1948, contra Suíza. No descanso, un directivo, o tamén galego xeneral Gómez Zamalloa, arreoulles no vestiario unha arenga que rematou con un “ya sabéis, ¡cojones y españolía!”. Pahiño non puido evitar rirse ou non contestou o saúdo fascista (hai versións) e prohibíronlle participar no Mundial de 1950. “¡Qué se puede esperar de un futbolista que lee a Tolstoi y a Dostoievski!”, sentenciou o diario Arriba ao futbolista vigués (pai, por certo, do músico Nacho F. Goberna, fundador dos grupos pop Agrimensor K e La Dama se Esconde). O mítico gardamallas coruñés, Acuña, non foi á selección polo mesmo motivo. E tamén os non tan remotos casos, xa nos anos oitenta, do porteiro madridista Miguel Ángel, que agachaba galeguismo e lecturas. Ou de Pereira, o porteiro do Valencia ao que acabaron botando por dicir que apoiaba ao BNG.

Non soamente estaba proscrita a política. Santiago Bernabéu obrigou, en 1977, ao redondelán Rubiñán a escoller entre casar ou irse do club (escolleu seguir solteiro). E para compensar, na esquerda estaba moi mal vista ser futboleiro. “No segundo congreso da UPG presentei unha ponencia sobre deporte que non se puido discutir porque ninguén tiña idea do asunto. Bautista [Álvarez, actual presidente do partido e forofo madridista] non se atrevía a dicir nada”, recorda o autor.

Pucheiro, que é un veciño de Vigo que confesa o seu deportivismo e un nacionalista que recoñece o seu madridismo (“cando se fundou A Nosa Terra, todos os xogadores do Madrid puxeron cartos”), di sen embargo que o fútbol actual está a anos luz de aquel. “Hoxe España gobérnase economicamente desde os palcos do Bernabeu. As apostas clandestinas moven, segundo Foreign Policy, 500.000 millóns de euros ao ano, catro veces o que a industria farmacéutica. Xa entraron nelas as mafias asiáticas e as rusas. Iso é o que pode acabar co fútbol, como fixeron en Asia, onde o 70% dos partidos da liga de China están amañados”, reflexiona Paco no libro.

Non todo cambiou a peor. “Hoxe os xogadores son empresas, pero xa non é certo que sexan uns parvos que non lean”, consólanos o autor. O que sigue igual, di, é a actitude dos medios. “Hai unha omertà maior que coa Casa Real. E moito falar sen saber. O exemplo máis claro é o tópico de O medo do porteiro ante o penalti, de Handke. Un título moi bo, pero o protagonista é porteiro como podía ter sido outra cousa. Un porteiro non ten medo o penalti, o único que pode facer é ganar, porque o normal é que llo metan”.

Fonte: El País