A tradición manda, especialmente nas aldeas. Iso é o que é Cans, e a moita honra, unha parroquia de O Porriño convertida en capital galega do celuloide por catro días desde que, hai nove anos, conta co seu propio festival de cine. De curtametraxes, aínda que conta cunha extensa programación paralela de estreas, conferencias, música e mesmo visitas escolares. O protagonista é un xénero minoritario e con escaso percorrido nas salas de exhibición, pero que triunfa nos festivais, e que este certame conseguiu revitalizar en Galicia, segundo as cifras que aumentan cada ano, en canto a participantes, público e premios que os seus concursantes cosechan antes ou despois do seu paso pola alfombra vermella que cubre corredoiras e tapiza as entradas para os galpóns que os veciños ceden gustosos para convertilos en salas de proxección.
E, á usanza de Cans, os veciños da pequena cidade de 400 habitantes son as estrelas da apertura oficial do festival. Por iso, onte asistiron a unha reunión coa directora de Tralas Luces, Sandra Sánchez, vestiron de tiro longo o seu Can de Pedra, a escultura que coroa unha rotonda á entrada da aldea, cantaron por primeira vez o seu himno oficial e presentouse aos medios de comunicación o terceiro xurado composto enteiramente por veciños: Francelina Marino, rosquilleira xubilada de 74 anos, Manuel Giráldez, construtor retirado de 71, un matachín de 68 chamado José Quintas, Concha do Lameiro, traballadora do campo en activo á idade actual de 64 anos e Flora de Merando, a máis nova, 36 anos, que é a transportista no negocio da familia.
A estas cinco persoas lles toca a responsabilidade de decidir un dos premios; o resto é tarefa para un xurado profesional, cos actores Federico Pérez, María Mera, Yolanda Muiños e Edu Soto, os directores Ángel de la Cruz e Marta Piñeiro, e o profesor da Universidade de Santiago Antón Losada, que deberá distinguir entre as 18 curtametraxes a concurso,12 de ficción e 6 de animación. E, se no outro Cannes as directoras levantaron as súas voces para clamar contra a falta de filmes realizados por mulleres, neste Cans non teñen eses problemas, porque este ano, precisamente, hai máis realizadoras que nunca. Son sete, todas galegas nacidas na década dos 80 e con estudios universitarios.
Eva Quintas fixo a súa terceira peza en inglés, Soap Opera, unha historia de amor ambientada nunha lavandaría real de Nova York. É doutora en Publicidade, licenciada en Comunicación Audiovisual e concluíu recentemente un Máster de Belas Artes en Cine na Universidade de Columbia. “As principais dificultades son basicamente económicas, e agora coa supresión das axudas de talento de Agadic, producir curtametraxes en Galicia é practicamente inviábel.” As xemelgas coruñesas Sonia e Miriam Albert Sobrino deixaron a enfermería polo audiovisual, como proxecto fin de carreira en Comunicación Audiovisual crearon unha serie interactiva para Internet, teléfono e televisión, Ignoto, e foron finalistas nos Mestre Mateo con Rural Pretérito (2011), e actualmente cursan un Máster en Produción de Cine na Universidade de Utah. Xuntas asinan O Olláparo, peza que presentan en Cans e que definen como “unha curtametraxe de ficción con toques de cine experimental e realismo máxico.” A experimentación tamén orienta o traballo de Sabela Pernas e a súa curmá Sol Álvarez, licenciadas en Comunicación Audiovisual e Belas Artes, respectivamente, que gravaron cunha cámara de fotos á súa avoa Josefa na súa casa de Vilalba. É retratada nos tres minutos que leva Sefa Sound System. “Cos medios que teño á miña disposición teño a posibilidade de facer o que quero, que é experimentar cos documentais, libre de parámetros, e a curtametraxe é a miña forma de expresión”, indica Pernas.
“Eu si que son das que rodan neste formato, onde podo traballar sen axuda, porque non podo facer unha película”, afirma a coruñesa Iria Ares, directora de La increíble historia de Macareno y la puta milagrosa, unha comedia surrealista e con toques almodovarianos nos que participan os televisivos Daniel Currás e Camila Bossa, de Matalobos, serie na que Ares serviu como auxiliar de dirección. A actriz e realizadora viguesa Sonia Méndez si alcanzou o salto ao cine e está na fase de produción de Máximo. Acaba de gañar un Mestre Mateo por As damas negras e a Cans trae Conversa coa muller morta, onde Bossa volve a coincidir cun compañeiro de reparto na pequena pantalla, Luís Zahera. “Apetéceme facer unha película, pero non quero quitarme nunca o título de curtametraxes.”
Fonte: El País
