Entradas

Coñecemos un pouco máis das Irmandades da Fala (IV)

/en /

Extracción do libro A NOSA TERRA É NOSA! A xeira das Irmandades da Fala (1916-1931)

Na etapa inicial das Irmandades da Fala, a figura de Antón Villar Ponte xoga un papel de primeirísima orde, que vén dado por varias circunstancias: ter sido o seu ideador, iniciador e primeiro teorizador co folleto Nacionalismo gallego; desempeñar a xefía do primeiro e máis numeroso agrupamento local, o coruñés; protagonizar a maioría dos contactos (epistolares ou en persoa) cos dirixentes doutras agrupacións (caso de Porteiro Garea en Santiago ou de Xaime Quintanilla en Ferrol, por exemplo); e, finalmente, ter baixo a súa responsabilidade a posta en marcha, confección, orientacion e redacción, na súa maior parte, do decenario que actuará como idearium do movemento: A Nosa Terra. Neste sentido, o labor de Antón á fronte do boletín das Irmandades debe entenderse tendo en conta o dito no seu día por Baldomero Cores: “no era un fin profesional ni laboral para él, sino un medio eficaz  y un instrumento muy valioso para conseguir los fines políticos que se había propuesto” (Cores Trasmonte, 1977: 70-81).

……………………..

A Nosa Terra renacía, porén, nunha mala época para a prensa en xeral. O conflito bélico europeo provocara, entre moitas outras consecuencias, unha escaseza e encarecemento sorprendentes do papel e doutros materiais necesarios para a impresión. Moitos cabezallos en todo o Estado español tiveron que reducir o número de páxinas, minguar as súas tiraxes, deixar de saír por temporadas ou mesmo sucumbiron definitivamente. As cualidades de impresión e papel dos que lograron continuar saíndo con asiduidade deixaron moito que desexar, sendo constantes as peticións de desculpa aos lectores por tal motivo.

Coñecemos un pouco máis sobre as Irmandades da Fala (II)

/en /

No acto fundacional, logo dunhas palabras de saúdo de Antón Villar Ponte e dun discurso de Lugrís Freire, discutíronse e aprobáronse “con gran entusiasmo” a dicir do cronista de La Voz de Galicia, os primeiros Estatutos da nova entidade, que recibía a denominación de “Os Amigos da Fala Gallega” [sic] e que declaraba como obxectivos fundamentais os seguintes, segundo recolle a revista Estudios Gallegos (nº 20):

a. Falar entre os asociados o idioma gallego, espertando por él a afición e o amor dos fillos de Galicia.

b. Traballar por todol-os medios para que os boletís gallegos adiquen periódicamente unha seición pra que os escritores da fala gallega poidan dar a conecer as suas producciós; e traballar tamén hasta que os Amigos da Fala na Cruña, poidan ter un boletín pol-o menos cada quince días.

c. Acostumar aos asociados á escribir na nosa fala facéndose pol-o menos unha vez cada seis meses lectura dos traballos en prosa ou verso, no seo do Consello ou n-unha festa d’asociados; e cando o traballo o mereza o autor recibirá o agasallo de MESTRE DA FALA.

d. Sempre que sea comenente, ou o tempo o permita, faranse espediciós en días de festa ás nosas aldeas, pra que a contemplación da Galicia labradora esperte a enxebreza nos AMIGOS DA FALA, e todol-os demais actos de traballo e propaganda que o Consello acorde.

e. Cando a situación da Sociedade o permita, fomentarase o conocemento da música tradicional e propia da terra.

f. Todol-os actos de lexítima propaganda serán feitos sómente co’aquel fin, e todol-os aniversarios farase unha visita á tumba dos grandes cultivadores da fala que haxa na localidá, para manter d’ese xeito nas nosas almas o culto do galleguismo.

Foto: La Voz de Galicia.

Coñecemos un pouco máis das Irmandades da Fala (I)

/en /

O acto fundacional da primeira das Irmandades da Fala celebrouse o 18 de maio de 1916, no local que a Academia Galega tiña entón na cidade da Coruña. A convocatoria orixinal dicía, concretamente: “A Comisión encargada dos traballos pra o establecimento d’unha hirmandade d’Amantes da terra [sic], que, entre outros fins, adicarase principalmente á defensa y exaltación do idioma gallego, roga a vosté que nos honre co’a sua presencia na reunión que se fará o dia 18 d’este mes, ás 8 da noite, no local da Academia Gallega, Rego d’Auga, 38-1º. Saúde e Patria”.

O nacemento “coruñés”, antes que en ningunha outra localidade, da primeira das Irmandades non admira se temos en conta, que a cidade “leva catro décadas de progresiva actuación rexionalista (sempre vencellada, e en competencia, co republicanismo máis avanzado), como conformante da vida social e intelectual” e que nela existe xa, por iso mesmo, “un grupo social máis ou menos numeroso para o que esas manifestacións de fervor rexionalista son, cando menos, algo habitual” (Vázquez Souza, 2004:33).