Entradas

Mañá, 17 de maio, celebramos o DÍA DAS LETRAS GALEGAS con ANTONIO FRAGUAS

/en /

Antonio Fraguas naceu en Loureiro (Cerdedo-Cotobade) o 28 de decembro de 1905. Fillo de Manuel Fraguas Rodríguez e de María Teresa Fraguas Vázquez, foi rexistrado inicialmente cos dous apelidos da nai e só pasaría a apelidarse Fraguas Fraguas en 1912, cando o pai volveu do Brasil onde estaba emigrado desde meses antes do seu nacemento, casou coa nai e recoñeceu o fillo.

Aconsellada polo mestre de Antonio, que viu no neno capacidade para o estudo, a familia matriculouno no Instituto Xeral Técnico de Pontevedra para que cursase o bacharelato. Neste centro tivo como docentes a Castelao ou Antón Losada Diéguez, determinantes na súa escolla a prol do galeguismo. Con outros estudantes fundou en 1923 a Sociedade da Lingua co obxectivo de defender o galego e redactar un dicionario.

A década dos 20 foi especialmente intensa para Antonio Fraguas. En Santiago de Compostela, a onde chegara para estudar Filosofía e Letras, afiliouse ás Irmandades da Fala e ingresou no Seminario de Estudos Galegos, do que sería secretario de actas e bibliotecario. Finalizada a carreira, iniciouse na docencia como profesor auxiliar da Facultade de Xeografía e Historia.

Nos anos 30 casou con Teresa Martínez Magariños (1932) e empezou a traballar no instituto da Estrada (1933). No ámbito da política, coa chegada da República creouse o Partido Galeguista, no que Antonio Fraguas se integrou e desde cuxas filas participou activamente na campaña a prol do Estatuto de Autonomía.

Como consecuencia desta actividade galeguista, tras o golpe de Estado de 1936 foi perseguido e a Comisión de Depuración de Enseñanza de Pontevedra ordenou a súa separación do ensino público. Non sería ata 1950 cando Antonio Fraguas volvese aprobar a oposición a cátedras de instituto, o que o levaría a exercer no Masculino de Lugo e, a partir de 1959, no Rosalía de Castro de Santiago, onde se xubilaría en 1975.

A persecución política e a ditadura non reduciron o seu compromiso con Galicia, senón que Antonio Fraguas continuou colaborando en todas as iniciativas a prol da cultura galega da posguerra: foi membro da Real Academia Galega, xefe da sección de Etnografía e Folclore e mais secretario do Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos ou membro fundador e tesoureiro do Padroado Rosalía de Castro, entre outros cargos. Tras a morte de Franco, participou na creación do Museo do Pobo Galego, do que foi director e cuxo padroado presidiu máis tarde, e ingresou como membro -e, posteriormente, coordinador da sección de Antropoloxía Cultural- do Consello da Cultura Galega.

Coa democracia chegou tamén o recoñecemento ao seu compromiso coa cultura de Galicia: recibiu o Pedrón de Ouro, os premios Trasalba e Otero Pedrayo ou a Medalla Castelao, entre outras distincións. En 1992 a Xunta de Galicia nomeouno cronista oficial de Galicia.

Faleceu en Santiago de Compostela o 5 de novembro de 1999, tres anos despois do pasamento da súa muller Teresa.

Obra

Antonio Fraguas Fraguas destacou como investigador nos campos da historia, da etnografía e do folclore, entre outros. O seu traballo está recollido en numerosas publicacións, fundamentalmente como colaboración en revistas ou obras colectivas. En todo caso, tamén publicou un considerable número de monografías, entre as que podemos sinalar, a título de exemplo, as seguintes:

  • Geografía de Galicia (1953)
  • Historia del Colegio de Fonseca (1956). Tese de doutoramento
  • Aportacións ó cancioneiro de Cotobade (1985)
  • Romarías e santuarios (1988)
  • Do Entroido (1994)
  • A festa popular en Galicia (1995)

Fonte: O portal da Lingua Galega

A poesía oculta de Filgueira Valverde

/en /

As páxinas que veñen a seguir deben ser vistas como un contributo ao mellor coñecemento da nosa historia cultural, literaria e mesmo lingüística, ben como unha tentativa de esclarecer un problema autorial a respecto duns textos concretos, e de ningún modo como un ataque a ninguén nin como un posicionamento persoal a respecto de que autora ou autor é máis merecente do recoñecemento social. Loxicamente, non podo obviar que estamos no ano en que Filgueira Valverde é a figura a quen a Real Academia Galega dedica o Día das Letras Galegas e que arredor deste feito se ten xerado algunha polémica na sociedade. Por iso mesmo, a responsabilidade das persoas dedicadas á investigación é tentarmos esclarecer a verdade relativa á vida e á obra das autoras e autores a quen se consagra ese día, para que a sociedade poida ter elementos suficientes para as mellor coñecer e valorizar.

Venta do libro electrónico AQUÍ.

Freixeiro Mato analiza a obra en SERMOS GALIZA.

Presentación de O ALENTO NAS COSTAS en Boiro

/en /

Emotiva presentación en Boiro de O alento nas costas, de Natalia Carou Figueira na II Romaría das Letras (Pazo de Goiáns – Boiro).

O acto tivo lugar o xoves días 17 de maio, ás 16:30 horas, no marco da II Romaría das Letras no Barbanza, no que interviron, ademais da autora, Xesús Laíño (Presidente de Barbantia) e Belén López Vázquez (Directora Editorial de Baía Edicións).

En colaboración coa Asociación Cultural Barbantia, o 17 de maio presentamos o libro de Natalia Carou na II Romaría das Letras nun emotivo e reinvindicativo acto festivo no que abondaron as referencias aos antergos, coa lectura de poemas do avó de Natalia e de Celso Emilio, e no que tamén recordamos a Rosalía, Castelao e, por suposto, a Valentín Paz Andrade, todo co trasfondo común da defensa e exaltación da nosa lingua.

Ao fondo soaban as gaitas e as pandeiretas de romeiras e romeiros que axudaron a dar calor na tarde fría de maio.

Unha fermosa celebración!

Santiago denega palco e luz para a manifestación do Día das Letras

/en /

O discurso co que culmina a tradicional manifestación que A Mesa pola Normalización Lingüística organiza o Día das Letras Galegas non se lerá desde un palco nin se escoitará por megafonía. O Concello de Santiago denegou o permiso necesario á organización, que mantén a convocatoria “a súa autorización depende da Delegación do Goberno” e leva a decisión ante o xulgado. “Esperamos que diten medidas cautelares, esperamos unha decisión áxil e positiva”, explicou o presidente da Mesa, Carlos Callón, que insiste en que sairán á rúa porque, “aínda sen palco e sen megafonía, hai máis motivos que nunca” para defender o galego.

O concello denegou onte, a 48 horas da manifestación, a colocación dun escenario na Praza da Quintana, dun cartel informativo na alameda da cidade e a conexión a un punto de luz. O Goberno local alega que a manifestación coincide coas festas da cidade “o xoves festéxase tamén a Ascensión na capital galega” e que na praza onde pide A Mesa instalar un palco xa se autorizou un escenario para que esa noite se celebre o concerto gratuíto organizado cada ano pola Cadea Ser e que normalmente se situaba no Campus Sur universitario. Fontes do concello puntualizan que o permiso para a actuación é “moi anterior” ao da Mesa e que non é posible autorizar outro palco. No caso da toma de luz, que o goberno local denega sen máis explicacións no seu escrito, o concello entende que “non ten sentido” ter ese acceso á electricidade sen un escenario. “O concello permite o acceso á praza, pero non podemos autorizar o palco. Temos que convivir todos. Que coincida este ano coa Ascensión é excepcional”, apuntan desde o Concello. O portavoz da Mesa, con todo, afirma “parece unha burla” non dar a licenza en base ás festas porque “non é a primeira nin será a última vez que o 17 de maio coincide con estes festexos”.

Callón considera “sorprendente” a decisión sobre unha petición que “sempre é de trámite”. “Desde que A Mesa existe, fai 26 anos, nunca nos atopamos cunha resolución tan disparatada para unha mobilización en defensa do noso idioma. Quérennos deixar sen voz: temos máis razóns que nunca para alzala”, apuntou. Para o presidente da Mesa, o Goberno local de Santiago “ten un problema moi serio coa tolerancia lingüística e cultural” e citou como exemplo o evento deportivo en promoción do idioma, Correlingua, ao que Santiago deixou sen axuda económica este ano.

A plataforma Queremos Galego, impulsada pola Mesa e conformada por unhas 700 asociacións, mantén a convocatoria de manifestación que co lema “Paremos os ataques contra o galego” sairá da Alameda compostelá ao mediodía e terminará na Praza da Quintana. “A culpa é de Rosalía de Castro por asinar a dedicatoria do primeiro libro contemporáneo en galego un 17 de maio”, ironizou Callón.

Fonte: El País

Organizan un concurso en liña de mensaxes de amor para dinamizar o galego na Rede

/en /

Os obxectivos da nova iniciativa son fomentar a participación en galego da mocidade, aumentar a presenza do noso idioma en internet e animar ao seu uso nas relacións interpersoais, de acordo co establecido polo Plan xeral de normalización da lingua galega nos ámbitos da mocidade e das novas tecnoloxías.
O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, recordou durante a presentación que o galego é actualmente “a lingua que preferimos para falar coa xente que queremos: os amigos, a familia, as persoas que temos preto”, mais que pode ser tamén “a lingua que usemos para dirixirnos a persoas descoñecidas e iniciar relacións novas que, se comezan en galego, se manterán en galego”. García Gómez destacou tamén que o noso idioma, “que foi lingua de namorar na Idade Media, pode seguir séndoo hoxe e esperamos que así o entenda a mocidade galega”. Neste sentido, indicou que “o prestixio literario que tivo e ten a lingua galega debe complementarse co que hoxe ofrecen outros medios, coma internet”.
Ata o 17 de maio, os mozos e mozas que queiran participar poderán inscribirse e colgar as súas declaracións, de menos de 350 caracteres, na páxina web do concurso, onde se poden consultar as súas bases. Todas as declaracións serán alí visibles, onde figurarán de forma anónima, para que, a partir do Día das Letras Galegas e Día de Internet, as persoas que o desexen poidan votar polas que máis lles gusten.
Neste mesmo senso, Ovidio Rodeiro, director xeral de Xuventude e Voluntariado, fixo fincapé en que a promoción do idioma galego é necesaria e, por iso, lembrou que é unha das prioridades da primeira Lei de Xuventude de Galicia. As bases establecen dúas categorías (unha para mozos de 14 a 19 anos e outra para mozos de 20 a 35) e tres premios por categoría consistentes en produtos tecnolóxicos coma un iPad, unha Wii ou un lector de libros electrónicos, entre outros.

Fonte e foto: Codigocero