Unha película muda, Blancanieves, foi a gran triunfadora dos Goya con dez galardóns, nunha gala na que, en cambio, se falou e moito de política, co discurso de Candela Peña pedindo traballo, con Eva Hache felicitando ironicamente a Wert e con Bardem encabezando o “non aos recortes”.

A política mesturábase, unha vez máis aínda que sen chegar ao ‘Non á guerra’ de 2004, co cine, a pesar das peticións do presidente da Academia, Enrique González Macho.

Él mesmo decidiu, finalmente, enarborar tamén a protesta cun discurso no que exclamou: “O cine non pertence a ningún partido político. Non é nin dos da cella, nin os do bigote, nin dos da barba (…) é un dereito dos cidadáns”.

No outro lado, un conto hipnótico, unha abstracción poética de Pablo Berger, Blancanieves, era a película que recoñecía todos os parabéns artísticos. Drama lorquiano, bombeiros toureiros e, por suposto, o soado relato dos irmáns Grimm, afastábanse da actualidade e apelaban á fábula.

“Nos meus títulos de crédito aparecen 539 persoas e todas elas son importantes”, dixo Berger, que tardou oito anos en levantar o seu utópico proxecto e exclamou “¡viva o cine libre!”.

Levaba dez premios Goya (só superada por Mar adentro, con 14, e ¡Ay, Carmela!, con 13), entre eles mellor película, guión, mellor vestiario (Paco Delgado) e actriz, o segundo de Maribel Verdú, pola súa antolóxica madrastra, pero a crise arrebatáballe o protagonismo.

Verdú, que xa gañara por Siete mesas de billar francés, foi unha das que tivo palabras para ela, ao dedicar o seu premio á xente que “perdeu as súas casas, as súas ilusións e incluso a súa vida” nun “sistema crebado, inxusto e obsoleto”.

A actriz tomaba a substitución a Candela Peña, gañadora por Una pistola en cada mano (e xa van tres tras Todo sobre mi madre e Princesas), que dixo sobre o escenario: “Pídovos traballo. Teño un fillo que alimentar“.

Leva sen traballar tres anos e “nestes tres anos vin morrer a meu pai nun hospital público onde non había mantas para tapalo e lle tiñamos que levar a auga“, dixo.

A cerimonia, a esas alturas, xa contara cunha Eva Hache máis solta que o ano anterior e que lanzou críticas á Casa Real e ao ministro de Educación, Cultura e Deporte, José Ignacio Wert, a quen lle dixo: “Voulle a dicir só unha cousa: felicidades. ¿Non o esperaba? Dinllo pouco ultimamente, non me estraña”. E quedáballe, máis tarde, a aparición de Javier Bardem.

O gañador dun Óscar e cinco premios Goya como actor, subía como produtor do documental Hijos de las nubes, sobre o Sahara, e non perdía a oportunidade para superpoñer as súas causas.

“No Sahara non se pode recortar en saúde porque non hai hospitais, nin en educación e pechar escolas porque non hai colexios. Nin botalos á rúa coma aquí porque foron desafiuzados fai 35 anos cando os botamos. Non podemos deixar que nos suceda aquí”, expresou Bardem.

Pero volvendo ao cine, Lo imposible, de Juan Antonio Bayona, parecía a única que podía “afogar” co seu tsunami a Blancanieves, e o mérito de coordinar a súa espectacular fazaña era premiado co galardón ao mellor director para o realizador catalán, que levaba o Goya ás bancadas para María Belón, protagonista real do milagre que inspirou a película.

Traducía a súa marca de máis de 42 millóns de euros en cinco premios, pois na parte técnica rascaba mellor montaxe, mellor son (a única á que Blancanieves non se podía postular), mellor dirección de produción e, faltaría máis, mellores efectos especiais.

Grupo 7 facíase con dous premios para interpretacións masculinas: abría a noite co premio ao mellor actor revelación, para Joaquín Núñez e completaba co de mellor actor de repartición para Julián Villagrán.

O de actor protagonista era case tan seguro coma o Goya de Honra a Concha Velasco: José Sancristán gañaba por El muerto y ser feliz. “Fíxose esperar, don Francisco”, dicía un cofundador da Academia de Cine, pero nomeado por primeira vez por este filme.

E aínda que sempre ten que haber unha perdedora, e foi El artista y la modelo, de Fernando Trueba, que se ía sen carga con 13 nomeamentos, a derrota máis bochornosa foi a de Los niños salvajes na categoría de mellor canción.

O seu tema foi pronunciado gañador pola actriz Adriana Ugarte, foi unha equivocación ao ler o sobre, pois en realidade o premio era para No te puedo encontrar, de Blancanieves , e o cuarto para Pablo Berger, xa que tamén escribiu a letra do tema.

Las aventuras de Tadeo Jones, en cambio, entraba no cadro das gañadoras morais pois non só conseguía, como fixo o ano pasado Arrugas, o premio á mellor película de animación e o de mellor guión adaptado, senón que Enrique Gato subía tamén como director novel.

Intocable suplía o desgusto de non ser sequera nomeada ao Óscar cun premio Goya á mellor película europea, e os seus directores, Olivier Kanache e Eric Toledano, agradecendo en español. E a mellor cinta iberoamericana foi Juan de los muertos, do cubano Alejandro Brugués.

Fonte: Galiciaé

Finalistas dos Goya 2013. Foto: premios-cine